بهینه سازی تخصیص منطقه ای منابع آب در حوضه آبریز سفیدرود با رویکرد عدالت اجتماعی

Authors

  • رضا ایوبی کیا کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
Abstract:

افزایش تقاضا و منابع آب ناکافی دلیل اصلی افزایش مناقشات بین ذینفعان حوضه‌های آبریز به خصوص حوضه آبریز سفیدرود شده است. در این تحقیق، تخصیص پایدار منابع آب با دیدگاه بهره‌وری سود اقتصادی و برقراری عدالت اجتماعی انجام شده است که می‌تواند در کاهش درگیری‌های بین ذینفعان مفید واقع شود. پایداری در تخصیص آب به معنای تامین حداقل نیازهای زیست‌محیطی در برنامه‌ریزی‌های منابع آب است که از محدودیت‌های مدل برنامه‌ریزی است. در این مطالعه، مدل بهینه‌سازی چندهدفه تخصیص منابع آب برای تامین حداقل نیازهای بخش محیط‌زیست، صنعت و کشاورزی در حوضه سفیدرود توسعه داده شد که هدف اول آن حداکثرسازی میانگین بهره‌وری اقتصادی و هدف دوم آن حداکثرسازی برقراری عدالت در تخصیص آب است. برای اندازه‌گیری عدالت از ضریب جینی استفاده شده است. برای حل مدل بهینه-سازی چندهدفه توسعه یافته از الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب‌سازی نامغلوب (NSGA-II) استفاده شد که از بین مجموعه جواب‌های بهینه بدست آمده، بهترین جواب با نگرش تعادلی انتخاب گردید. زیرا این نگرش همزمان با بررسی سود اقتصادی ایجاد شده در هر یک از استان‌های ذینفع، برقراری عدالت در بین استان‌ها را نیز در نظر می‌گیرد. در ادامه، برای ارزیابی مدل بهینه‌سازی توسعه یافته، سناریوهایی بر اساس پارامترهای مقدار آب در دسترس و درصد تلفات انحراف آب تعریف شد، که نتایج نشان داد، این پارامترها تاثیر قابل توجهی در میزان بهره‌وری اقتصادی و برقراری عدالت در بین ذینفعان و در برنامه‌ریزی منابع آب حوضه دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بهینه سازی مدیریت منابع آب با اعمال سناریوهای مختلف تخصیص (مطالعه موردی: حوضه آبریز دز)

آب به­عنوان یک نهاده با ارزش، می­بایست مورد استفاده بهینه قرار گیرد. مدیریت صحیح و بهینه آب، نیاز به تخصیص بهینه و اولویت بندی آن بین بخش­ها، مناطق و مصارف مختلف دارد.  هدف این تحقیق، ارائه الگویی برای بهینه کردن تخصیص و مصارف آب در دشت دز با استفاده از مدل WEAPاست. برای این منظور اطلاعات سامانه­های آب حوضه آبریز دز طی سال­های آبی 88-87 تا 93-92 جمع‌آوری و مدل مفهومی حوضه تعریف گردید. سپس سیاست...

full text

تخصیص بهینه منابع آب با استفاده از الگوریتم چرخه آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز گرگان‌رود)

در این پژوهش از الگوریتم فراابتکاری چرخه آب(WCA) براییافتن استراتژی‌های تخصیص بهینه منابع آب در سیستم دو مخزنه سدهای گلستان و وشمگیر واقع در حوضه آبریز گرگان‌رود (شمال ایران)، برای یک دوره پنج ساله (از سال آبی 87-86 تا 91-90) استفاده شده است. پس از اطمینان از درستی عملکرد الگوریتم WCA با استفاده از چندین تابع محک استاندارد، مدلی برای تخصیص بهینه سیستم مخازن حوضه آبریز گرگان‌رود توسعه داده شد. ت...

full text

شبیه سازی- بهینه سازی در تخصیص بهینه منابع آب حوضه ای با احتساب معیارهای کارایی عملکرد و عدالت

در این مطالعه با استفاده از تلفیق الگوریتم بهینه سازی pso و مدل تخصیص منابع آب modsim، رویکرد شبیه سازی- بهینه سازی برای مدلسازی مسئله تخصیص منابع آب حوضه ای توسعه داده شد. مدل پیشنهادی قادر به ارائه جواب برای یک مسئله بهره برداری و تخصیص آب حوضه ای، با احتساب معیارهای کارایی (اعتمادپذیری، برگشت پذیری و آسیب پذیری) و عدالت در تخصیص آب، از دسته شاخصهای پایداری، مستقیماً در تابع هدف مدل است. کاربر...

full text

بررسی آب مجازی درون‌حوزه‌ای در حوضه آبریز سفیدرود

تجارت آب مجازی، در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و اجتماعی و در سطوح مختلف کشوری و جهانی قابل‌بررسی است. در پژوهش حاضر، آب مجازی در بخش آبیاری و در مقیاس درون‌حوزه‌ای، در حوضه آبریز سفیدرود ارزیابی شد تا نتایج آن در تخصیص منابع آب حوضه مورداستفاده قرار گیرد. بر این اساس هشت الگوی کشت (S1- S8) در حاشیه رودخانه قزل‌اوزن (استان‌های زنجان و آذربایجان شرقی) طی سال‌های 1404-1380 توسط مدل SWAT ارزیابی شد. در...

full text

تخصیص منابع آب حوضه آبریز زاینده رود

همان طور که کمبود آب در سراسر جهان افزایش یافته است، برنامه ریزی های تخصیص آب و توافق های صورت گرفته، تأثیر بسزایی در حل وفصل درگیری های بین المللی، منطقه ای و محلی بر سر دسترسی به آب دارد. تخصیص آب رودخانه زاینده رود نیز با توجه به قرارگیری آن در فلات مرکزی ایران دارای اهمیت و حساسیت ویژه ای است. بنابراین به بررسی یکی از واحد هیدرولوژکی حوضه آبریز زاینده رود پرداخته شده است. در بررسی حاضر، آور...

بازتوزیع تخصیص منابع آب در حوضه‌های آبریز مشترک مرزی با استفاده از رویکرد ورشکستگی

کاهش منابع آب قابل دسترس بر اثر عوامل انسانی و طبیعی و توسعه کشورها و افزایش نیاز به آب، تخصیص عادلانه منابع آب را به مسئله­ای پر اهمیت تبدیل کرده است. این مسئله در حوضه‌های آبریز مرزی که بین دو یا چند کشور مشترک است، می‌تواند مناقشات سیاسی نیز به دنبال داشته باشد. حوضه آبریز مرزی رودخانه ارس بین چهار کشور ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و ایران مشترک بوده و توسعه و افزایش برداشت از رودخانه در کشوره...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 5

pages  236- 252

publication date 2019-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023